MOS Buitenkansen

Als je wil, kan je dan actief vanuit meer verwondering leven? Is verwondering een manier van kijken of overkomt het ons? Kan verwarring/frustratie ook groei met zich meebrengen?  Wanneer ervaar jij wel eens verwarring/frustratie? Start je een leerproces best vanuit verwarring en verwondering?
 

Als we de nieuws-en leergierigheid van onze leerlingen willen prikkelen, moeten we meer inzetten op verwarring en verwondering. We vergroten de leerhonger van leerlingen door ze vragen te laten stellen, veel vragen. Vragen die vertrekken vanuit verwarringen en verwonderen. Het stimuleert hun exploratiedrang en raakt de emotie omdat de vragen die zij stellen, relevant zijn.
 

Nieuwsgierig zijn en zelf op zoek gaan naar…, beklijft. Het kruipt onder hun huid en blijft plakken. Op die manier gaan leerlingen sneller leren vanuit intrinsieke motivatie. 
 

Maar we willen het hier vooral hebben over de unieke kracht van verwondering, nieuwsgierigheid en verbeelding.

​

Van Dale geeft als verklaring voor nieuwsgierigheid: “(te) verlangend weten”. Wikipedia zegt: “Nieuwsgierigheid is een natuurlijk onderzoekend gedrag dat voorkomt bij de mens en bij vele andere diersoorten, en is het emotionele aspect van levende wezens dat leidt tot verkenning, onderzoek en leren. Met de term nieuwsgierigheid kan zowel het gedrag als ook de onderliggende emotie worden bedoeld.”
 

Plato zag verwondering als het begin ván en zelfs een voorwaarde vóór…denken. Verwondering is een denkhouding die niets als vanzelfsprekend beschouwt, het vermogen om overal vragen bij te stellen.
 

Verwondering is kijken met andere ogen om dát te vinden wat je niet zocht. Het is zien wat iedereen ziet, maar denken wat niemand ooit heeft gedacht. De verwondering stuwt ons vooruit.
 

Stimuleer je leerlingen dus om vragen te stellen zodat ze hun verwondering kunnen tonen. Want zo ontdekken ze nieuwe dingen. De werkvorm “kijken, denken, afvragen” is een zeer goede leidraad hierin. Deze leggen we uit in het thema: ik en mijn leerlingen.
 

Ook jij kent ongetwijfeld het onaangename gevoel van frustratie (verwarring). Je probeert iets nieuws, het gaat niet van een leien dakje, maar je bent een volhouder, dus je geeft niet op. Je wil het zó graag goed doen, maar zelfs na de 10de poging mislukt het. %!?&?!@#!?...

 

 

Blijf jij geloven in je eigen kunnen? Kan je de moed opbrengen om het een 11de keer te proberen of op een andere manier een poging te wagen, hulp te vragen? Ook dit draagt bij aan je leerproces!
 

Mislukken brengt frustratie (verwarring), weerstand, onzekerheid met zich mee. De drang om het oude vast te houden komt meer op de voorgrond. Maar verwarring (frustratie) zet ook aan tot groei als de betrokkenheid groot genoeg is! Het kunnen afzien en volhouden is een voorwaarde om tot ontwikkeling te komen. Kan jij toelaten om je leerlingen te laten afzien? De kunst is om de betrokkenheid hoog te houden en dicht bij de verwarring te blijven.
 

De Amerikaanse chassidische rabbijn, Rabbi Twerski, legt aan de hand van een metafoor uit waarom stress/frustratie belangrijk is om te kunnen groeien: “Als kreeften een dokter hadden, waren ze nooit gegroeid”.
 

Verwarring en/of verwondering kan je ervaren als je simpelweg de deur uitgaat, over je oprit loopt of te voet naar de winkel gaat. Want, wat duwt zich omhoog tussen de stoep-tegels, door een scheur in het beton of tussen het grind? (ON)KRUID! Een doorn in het oog voor velen van ons. Daarom worden ze vaak vertrappeld, genegeerd of brutaal uitgetrokken, want dat hoort daar toch niet!
 

Kan je dit ook eens met andere ogen bekijken? Wanneer je een stoepplantje de tijd geeft om te groeien, zal je ontdekken hoe mooi het bloempje is.

Stoepplantjes dragen bij tot de biodiversiteit. Ze zorgen voor wat groen in de stad en dragen bij tot een goed ecosysteem. Dankzij deze stoepplantjes loopt het regenwater makkelijker weg. Bijen en insecten vinden er voedsel en bovendien geven ze ons verkoeling tijdens de hete zomers. Je ziet ook andere soorten dan een aantal jaar geleden: de nieuwe stoepplantjes zijn goed bestand tegen klimaatsveranderingen.
 

Nu we ons meer bewust zijn van het nut en de schoonheid van dit (on)kruid, stel ik voor om het woord onkruid te schrappen uit je woordenboek en te vervangen door stoepplantje.
 

Ludo Heylen is bezieler van het CEGO, centrum voor ervaringsgericht onderwijs. Voor wie hem nog niet kent, het is de moeite om eens nader kennis te maken.
 

In dit inspirerend filmpje legt hij de kracht van verwarring en verwondering uit in het onderwijs. Hij spreekt vooral vanuit het basisonderwijs, maar zijn boodschap is duidelijk breed inzetbaar en zet aan tot nadenken.
 

Hou er wel rekening mee dat je mogelijks lichtjes verward bent na het bekijken van dit filmpje ;) https://youtu.be/vtTgXAJeEMU
 

.